Voordat we ingaan op deze 5 misvattingen over biophilic design, eerst kort nog even kort uitgelegd waar we het eigenlijk over hebben.
Wat is biophilic design?
Biophilic design is ontwerpen gebaseerd op biophilia. Biophilia wordt vaak uitgelegd als ‘liefde voor natuur’, maar het betekent eigenlijk ‘liefde voor het leven’. Alles op aarde is met elkaar verbonden door het leven, een groot ecosysteem.
Biophilia is:“Our passionate love of life and all that is alive”
Ook wij, de mens, zijn er onderdeel van en staan in verbinding met alles om ons heen. De laatste decennia hebben we ons losgekoppeld van het grotere geheel onder andere door ons terug te trekken in de ‘gebouwde omgeving’. Deze heeft weinig met onze oorspronkelijke natuurlijke leefomgeving te maken. Zonder terug te gaan naar onze grot of ons hol om die verbinding weer tot stand te brengen kunnen we met behulp van biophilic design die natuurlijke verbinding ook ín de moderne gebouwde omgeving bewerkstelligen.
Het doel van biophilic design is om in moderne gebouwen een goede leefomgeving te creëren voor de mens. Deze leefomgeving dient de gezondheid, fitheid en het welzijn van de mens te bevorderen.
Misvatting 1:
Biophilic design is een loze marketingstrategie, ‘nature sells’
Nature is hot, een designtrend, bedrijven spelen daar handig op in met hun marketing.
De herwaardering voor de natuur groeit. Dat heeft verschillende redenen. Ons milieubewustzijn neemt toe. Gezond leven krijgt steeds meer aandacht, niet alleen van lichaam, ook van geest. Ons bestaan wordt steeds drukker, we worden continu geprikkeld en hebben last van mentale moeheid. Hoe drukker het is, hoe harder we ontspanning nodig hebben en dat vinden we steeds vaker in de natuur. Bovendien valt er nu tijdens de pandemie niet veel anders te doen dan het groen op te zoeken.
Dat de natuur goed doet voor onze gezondheid is niet zomaar een aanname en een marketing strategie. Het heeft een tweeledige uitleg: enerzijds is natuur goed voor ons omdat we er genetisch aan aangepast zijn. Omdat de natuur zo lang de natuurlijke leefomgeving van de mens is geweest. Groene gebieden boden meer overlevingskansen, denk aan voedsel en water. Wanneer wij natuur zien, hebben we hier een genetisch bepaald positieve reactie op.
Anderzijds hebben we natuur nodig om ons aandachtsvermogen te herstellen. De Attention Restoration Theory (1995), geeft hier uitleg aan. Herstel van ons aandachtsvermogen hangt volgens de theorie af van een paar factoren die veel in de natuur voorkomen. Zoals verandering van omgeving, of een omgeving die ons fascineert op een ontspannen manier, denk aan het ruisen van de bladeren.
Helder! Dat je voordelen op het gebied van gezondheid ervaart als je in de de natuur bent is duidelijk, maar hoe zit dat als je binnen bent? Als we kijken naar de cijfers die komen uit de onderzoeken naar biophilic design, kunnen we alleen maar concluderen dat ook binnen positieve effecten waargenomen worden.
Kortom ‘nature sells’ en big time zelfs, maar biophilic design is niet zomaar een loze marketingstrategie. Tenminste, niet voor authentieke bedrijven. Het is zaak om goed door te vragen hóé het ingezet wordt. Draait het alleen om het gebruik van planten of gaat het verder?
Misvatting 2:
Biophilic design is een ruimte vol planten
We hebben op kantoor een groenwand, dus we hebben een biofiel kantoor.
Planten zijn zeker een onderdeel van een biofiel interieur, maar biophilic design heeft met zo veel meer te maken. Er bestaan 14 principes binnen een biofiel ontwerp, het gebruik van levend groen is daar één van. Misschien is het wel het meest voor de hand liggende en gemakkelijkst toe te passen principe.
Dit tapijt bevat een fractaal patroon, ook een onderdeel van biophilic design. Fractals zijn de bouwstenen van veel van de patronen in de natuur en het is wetenschappelijk bewezen dat ze stress verminderen en zo de lichamelijke gezondheid ten goede komen. Foto: Mohawk Group. In Nederland kun je hiervoor terecht bij onder andere Interface, DessoTarkett en Forbo.
Niet elke ruimte kan ontworpen worden volgens alle 14 principes, maar de toepassing van een aantal elementen kan de welzijnswaarde van een interieur aanzienlijk verhogen. Biophilic design zou je eigenlijk alleen kunnen inzetten als de verschillende toepassingen elkaar versterken en aanvullen, zodat er een volledig geïntegreerd en samenhangend geheel ontstaat.
En dat zijn dan nog de principes waar je aan moet denken als je een ontwerp gaat maken. Het interieurontwerp moet uiteraard ook nog steeds ‘kloppen’ en voldoen aan bepaalde esthetische waarden, smaak, identiteit en wensen van de opdrachtgever.
Misvatting 3:
Biophilic design is een interieurstijl die niet bij onze identiteit past
Een biofiel interieur is een urbanjungle met groene verf op de wand, hout op de vloer en het meubilair is hergebruikt en organisch van vorm.
Wrong! Veel mensen denken dat biophilic design een interieurstijl is. Het is geen kant en klaar concept wat je overal naar binnen kunt schuiven, maar het zijn principes die ten grondslag liggen aan het ontwerpen van een interieur. Dat kan in elk gewenste stijl worden toegepast.
Off the grid office van Stefan Mantu. Deze visualisatie van een werkplek ontworpen volgens biophilic design principes is prachtig, maar wel heel stereotype.
Naar ons idee draait een interieur te allen tijde om de mensen die er in wonen, werken, studeren, recreëren, etc. Bij het maken van een ontwerp kijken we naar het complete wensen- en eisenpakket en nemen de smaak van de bewoners of de bedrijfsidentiteit zeker mee.
Er zijn wel elementen die je vaak terugziet in een biofiel interieur, zoals milieuvriendelijke materialen. Als je het hebt over liefde voor het leven en je onderdeel voelen van een groter geheel gebruik je natuurlijk geen materialen en producten die die wereld kapot maken of verstoren. Duurzaamheid is onlosmakelijk verbonden, ook dat past in elke woonstijl.
Deze woning ontworpen door C.H.I. design studio uit Taiwan laat toch een hele andere sfeer zien dan het kantoor hierboven.
Misvatting 4:
Biophilic design is alleen voor nature lovers
We hebben niks met natuur, dus het is niks voor ons.
Iedereen die een ruimte binnenkomt heeft daar een gevoel bij. Ook al ben je je er niet van bewust. Een biophilic interieur is niet altijd meteen te herkennen, maar het onderbuikgevoel laat wel van zich horen. Het draait bij biophilic design om het creëren van goede leefruimtes. Een goede leefomgeving betekent een milieuvriendelijke en productieve omgeving waarin mensen optimaal kunnen functioneren.
Je hoeft hiervoor geen kennis van natuur te hebben of het heerlijk vinden om elke vrije minuut door het bos te rennen. Ook wanneer je geen tree hugging hippie bent werkt biophilic design op je welzijn. Het speelt in op de aangeboren biologische verbinding die wij allemaal hebben met de natuur.
Zoals hierboven staat kan het toegepast worden in elke stijl en dus ook in iedere branche, of het nou zorg, onderwijs, hospitality of detailhandel is.
Misvatting 5:
Biophilic design is duur
Biophilic design is voor de welvarende mens en florerende creatieve bedrijven à la Google, Amazon en Etsy.
Er zijn diverse onderzoeken (met name uit de VS) die aan tonen dat je met een biophilic ontwerp enorme kosten kunt besparen. Dat heeft alles te maken met de positieve effecten op het gebied van welzijn, mensen voelen zich beter in een biofiel interieur.
Bedrijfswereld
Dagelijkse blootstelling aan de natuur is een van de belangrijkste factoren in de kwaliteit van een werkomgeving. Werknemers zijn meer tevreden en blijven langer op hun plek werken. Zo neemt bijvoorbeeld de productiviteit op de werkvloer met 8% toe en het gevoel van welzijn met 13%. De creativiteit gaat omhoog en het ziekteverzuim daalt. Hierdoor wordt de kostenposten voor verzuim, werving, extra personeel en ondersteuning lager.
Gezondheidszorg
De natuur integreren in de zorgomgeving levert enorme positieve effecten op voor het welzijn van de patiënt. En wie zich goed voelt herstelt dan ook sneller. Er zijn vele tientallen studies die laten zien dat biophilic elementen, als bijvoorbeeld daglicht en uitzicht op de natuur, zorgen voor verbeterd emotioneel welzijn van patiënten. In biofiel ontworpen ziekenhuizen herstellen patiënten 8,5% sneller herstellen en kan hun medicatie met 22% worden verlaagd.
Ontwerp entreegebied zorginstelling van Moodo interieurontwerp. Als je bewoners, werknemers en bezoekers meer in contact brengt met natuur in het gebouw voelen ze zich meer op hun gemak en dat heeft veel positieve effecten op de gezondheid.
Onderwijs
Met biophilic design stimuleer je instinctieve reacties, zo kunnen leerlingen/ studenten optimaal leren en ontwikkelen. In het onderwijs stijgen leerpercentages dankzij biophilic ontwerp met 20-25%, door verbeterde testresultaten, hogere concentratieniveaus, grotere aanwezigheid en minder ADHD-gerelateerde problemen.
Hospitality
In de hotelbranche is bewezen, dat gasten bereid zijn om 23% meer te betalen voor kamers met uitzicht op biophilic elementen.
Deze spectaculaire cijfers geven al bewijs genoeg dat biophilic design niet duur is en daarmee is de laatste van de 5 misvattingen over biophilic design ontkracht. Bovendien kun je met slimme keuzes voor materialen en producten tijdens het ontwerp- en bouwproces ook binnen budget blijven.
